Zeszyty Oświęcimskie nr 22

W Zeszycie zamieszczono opracowanie Piotra Setkiewicza dotyczące mniej znanej i budzącej kontrowersje w literaturze przedmiotu problematyki dziejów fabryki IG Farbenindustrie w Monowicach. Analizie poddano tu genezę lokalizacji, warunków życia i pracy więźniów obozów koncentracyjnych, robotników cywilnych i przymusowych oraz brytyjskich i włoskich jeńców wojennych.

Artykuł Ireny Strzeleckiej dotyczy obozu męskiego istniejącego od lipca 1943 do stycznia 1945 r. na odcinku Blld KL Auschwitz II-Birkenau. Przedstawione zostało usytuowanie i zabudowa obozu, zarządzająca obozem załoga SS oraz życie społeczności więźniarskiej. Artykuł uzupełniony został kalendarzem wydarzeń, wykazem komand i więźniów obozu Blld, pełniących funkcje w nadzorze pracy, wykazem więźniów funkcyjnych w blokach mieszkalnych obozu Blld oraz fragmentami relacji byłych więźniów.

Przedmiotem dociekań Ludmiły Nesladkovej są dzieje gminy żydowskiej w Morawskiej Ostrawie od jej powstania w 1875 r., aż do likwidacji po zajęciu Czechosłowacji przez Niemcy hitlerowskie.

Próbę wyjaśnienia losów około dwóch tysięcy dzieci żydowskich, wywiezionych przez hitlerowców z białostockiego getta, podjął w krótkim szkicu Tobiasz Cytron. Autor na polecenie Judenratu przygotował schronienie dzieciom, które miały zostać wywiezione do Palestyny i wymienione za niemieckich jeńców wojennych.

Marian Grzegorz Gerlich - poprzez analizę anonimowych przekazów ustnych zwanych opowieściami wspomnieniowymi - odtworzył obraz Oświęcimia, zakorzeniony w tradycji górnośląskich środowisk plebejsko-miejskich.