Sztafety Ochronne w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych - Aleksander Lasik

Zadaniem, jakie postawił sobie autor tej naukowej publikacji, polski historyk i znawca tematu SS, było pokazanie miejsca SS w powiązanym z państwem Hitlera systemie obozów koncentracyjnych, a podstawę źródłową książki stanowią przede wszystkim oryginalne akta osobowe esesmanów, ocalała i dostępna poobozowa dokumentacja, a także powojenne akta procesowe.

Ostatnie publikacje autorstwa polskich badaczy tej problematyki ukazały się niemal 30 lat temu; do bardziej znanych pozycji z tamtego okresu należą: SS – czarna gwardia Hitlera Karola Gruenberga oraz Waffen-SS. Mity i rzeczywistość Ryszarda Majewskiego.

Od tamtego czasu wiedza na związane z historią SS tematy uległa znacznemu poszerzeniu i choć na polskim rynku księgarskim ukazywały się publikacje o zbliżonej tematyce, to były to głównie tłumaczenia z książek historyków zagranicznych, niekiedy aż do przesady eksponujące w swoich treściach sensacyjne i mityczne wątki z historii SS i hitlerowskich Niemiec.

Cała ta mnogość i wieloaspektowość publikacji na temat SS oraz systemu obozów koncentracyjnych nie oznacza jednak, iż wiedza w tym zakresie jest w pełni usystematyzowana, spójna i wyczerpująca. Jak stwierdza autor, do dnia dzisiejszego nie ustalono na przykład jednoznacznie dokładnej liczby obozów wchodzących w skład systemu SS, brak też kompleksowych ich opracowań.

Brak precyzyjnej definicji systemu Sztafet Ochronnych oraz jego związków z naczelnymi organami dowodzenia i różnymi formacjami SS prowadzić może do wrażenia, że choć system obozów koncentracyjnych podlegał co prawda organizacji SS, to był jednak tylko ich szczególną strukturą, działającą w warunkach całkowitej autonomii organizacyjnej. Tymczasem w latach 1939-1945 w skład obozowych załóg wchodziło około 60-70 tys. osób, co odpowiada stanowi etatowemu 4-5 standardowych dywizji, a ludzie ci stanowili integralną część całej organizacji z wszystkimi z tym związanymi konsekwencjami.